Kategori: Makaleler

Güzün Ne Demek TDK? Ekonomik Perspektiften Zaman, Kaynak ve Değer Üzerine Bir Analiz Bir Ekonomistin Düşüncesi: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Bedeli Ekonomi, çoğu zaman rakamların ve piyasa verilerinin diliyle konuşur. Ancak özünde, ekonomi insan davranışlarının, seçimlerin ve zamanın derin anlamını araştırır. “Güzün ne demek?” sorusu, Türk Dil Kurumu’na göre mevsimsel bir tanım gibi görünse de, bir ekonomistin gözünden bakıldığında o, kaynakların dönüşümü ve dönemsel verimlilik üzerine düşünmenin bir metaforudur. Güz, TDK’ya göre “sonbahar” anlamına gelir. Yani doğanın yavaşladığı, üretimin biçim değiştirdiği, tüketimin yeniden planlandığı bir dönem. Ekonomi açısından ise güz, döngülerin dengesi ve karar alma süreçlerinin yeniden ayarlanması anlamına gelir.…

Osmanlı’da Hanım Ne Demek? Bir Unvandan Fazlası, Bir Kültürün İzleri Tarihin tozlu sayfalarında dolaşırken, bazı kelimeler öyle çok karşımıza çıkar ki sanki geçmişin nabzını o kelimelerle tutarız. “Hanım” da tam olarak böyle bir kelime. Bugün belki bir nezaket ifadesi olarak kullanıyoruz ama Osmanlı döneminde “hanım” kelimesi, yalnızca bir hitap değil; bir statü, bir duruş, hatta bir kimlik göstergesiydi. Bu yazıda, hem tarihî verilerle hem de insan hikâyeleriyle Osmanlı’da “hanım” kelimesinin ne anlama geldiğine samimi bir yolculuk yapacağız. — Hanım Kelimesinin Kökeni: Gücün ve Zarafetin Buluştuğu Nokta “Hanım” kelimesinin kökeni, Orta Asya Türk kültüründe kullanılan “Hatun” kelimesine dayanır. “Hatun”, hükümdar eşine…

Kırşehir’i Kim İl Yaptı? Küresel ve Yerel Bakış Açılarının Kesiştiği Bir Hikâye Bazı şehirler vardır, sadece haritada yer kaplamaz; tarih boyunca kültür, siyaset ve toplumsal dönüşümlerin tam ortasında durur. Kırşehir de tam olarak böyle bir şehir. Herkesin dilinde şu soru vardır: “Kırşehir’i kim il yaptı?” Ama ben bu soruya sadece tarihsel bir yanıt aramıyorum; aynı zamanda bu kararın arkasındaki toplumsal, kültürel ve hatta küresel dinamiklere de bakmak istiyorum. Çünkü bazen bir şehrin “il” olması, sadece idari bir düzenleme değil, kimliksel bir dönüşümdür. Kırşehir’in Tarihsel Yolculuğu: Bir İl Olma Hikâyesi Kırşehir, 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni idari yapılanması çerçevesinde “il” statüsüne…

Dil HÛN Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarını anlamak için dilin gücüne olan ilgim hiç azalmamıştır. Dil, yalnızca iletişimin bir aracı olmanın ötesinde, bireylerin düşüncelerini, duygularını ve kimliklerini şekillendiren, onların içsel dünyalarını yansıtan bir aynadır. Her kelimenin ve her kavramın ardında bir anlam yatar, bu anlamlar bazen bilinçli, bazen de bilinçdışıdır. Peki, “Dil HÛN ne demek?” sorusu bu bağlamda nasıl yorumlanabilir? HÛN, Türkçede, özellikle tasavvuf literatüründe yer alan, “gönül” ve “derin” anlamlarına yakın bir terim olarak karşımıza çıkar. Ancak, bu terimin psikolojik boyutları da oldukça derindir. Bu yazıda, HÛN kelimesinin psikolojik anlamını, bilişsel, duygusal ve…

Bilal Habeşi: Sahabe Mi? Bir Filozofik Bakış Felsefe, her şeyin sorgulanması gerektiğini öğütler. İnsanlık tarihindeki en büyük figürleri, öğretileri ve karakterleri düşündüğümüzde, geriye sadece bilgi değil, aynı zamanda varoluş, kimlik ve etikle ilgili derin sorular da kalır. Bu yazı, İslam tarihinin önemli figürlerinden biri olan Bilal Habeşi’nin “sahabe” olup olmadığı sorusunu, felsefi bir bakış açısıyla ele alacak. Bir sahabe, İslam peygamberi Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hayatını bizzat görmüş ve ona iman etmiş kişiyi tanımlar. Ancak, Bilal Habeşi’nin durumu, bu tanıma uyan bir figür mü, yoksa daha derin bir ontolojik ve epistemolojik tartışmayı mı gerektiriyor? Bu yazıda, Bilal’in “sahabe” olup olmadığına dair…

Kap Nasıl Yazılır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Merceğinden Bir Bakış Dil yalnızca iletişimin aracı değildir; aynı zamanda kimliğin, aidiyetin ve toplumsal yapının da aynasıdır. “Kap nasıl yazılır?” sorusu, yüzeyde yalnızca bir imla meselesi gibi görünse de, aslında dilin nasıl toplumsal güç ilişkilerini yansıttığını ve yeniden ürettiğini anlamak için mükemmel bir başlangıç noktasıdır. Gelin, bu soruya yalnızca dilbilgisel değil; toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet perspektiflerinden bakarak çok katmanlı bir yolculuğa çıkalım. Dilin Yüzeyi: “Kap” Nasıl Yazılır? Öncelikle en temel noktadan başlayalım. Türkçede “kap” kelimesi küçük harfle ve ayrı yazılmaz; tek başına, düz bir biçimde yazılır: kap. Bu kelime,…

Kantar Fişi Ne İşe Yarar? Sıradan Bir Kâğıttan Tedarik Zincirinin Kara Kutusuna Kısa cevap: Kantar fişi, brüt–dara–net ağırlıkların resmi kaydıdır; uzun cevap: para, mal, hukuki sorumluluk, karbon izi ve veri analitiği bu küçük kâğıtta buluşur. Bir gün bir kantarın başında beklerken, elimdeki küçük fişin aslında koca bir yolculuğun özeti olduğunu fark ettim. Yolda geçen tonlarca ürünü, dönen parayı, sistemin güvenini ve geleceğin dijital ekonomisini tek bir satırda taşıyordu. “Kantar fişi ne işe yarar?” sorusuna yanıt ararken, gelin birlikte o satır aralarına dalalım—sanki mutfakta çay demlemişim, siz de sandalyeyi çekip “Anlat bakalım,” demişsiniz gibi. Kökenler: Teraziden Köprü Kantara, Oradan Yazılı Kayda…

Ötegen Ne Demek? Ekonomik Bir Bakışla Zamanın ve Değerin Dönüşümü Bir ekonomistin gözünden hayat, sürekli bir tercih ve sonuç ilişkisidir. Kaynaklar sınırlıdır, ama insanın beklentileri sonsuz. Bu dengesizlik, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde tüm ekonomik davranışların temelini oluşturur. “Ötegen” kelimesi de bu bağlamda yalnızca dilsel bir kavram değil, zaman, değişim ve değer arasındaki ilişkiyi anlamamızı sağlayan simgesel bir terimdir. Türkçede “öteye geçmiş”, “geçmiş olan”, “geçmiş zamanın ötesindeki” anlamlarını taşır. Ekonomi açısından baktığımızda ise “ötegen” kavramı, tıpkı piyasalarda geçmişte yaşanan bir dönemin geride kalmasını temsil eder — ama o geçmiş, hâlâ bugünün kararlarını etkilemektedir. Ekonomide “Ötegen”: Geçmişin Bugüne Bıraktığı İz…

Kamus Namustur Ne Demek? Bilimsel Bir Merakla Dil ve Ahlakın Kesişim Noktası Dil… İnsanlık tarihinin en güçlü hafızası, kültürlerin taşıyıcısı ve düşüncenin en temel aracıdır. Bu nedenle bazı sözler vardır ki sadece bir cümle olmaktan öte, bir medeniyetin dil ve kimlik anlayışını özetler. “Kamus namustur” da tam olarak böyle bir sözdür. Peki bu güçlü ifade tam olarak ne anlama gelir? Hangi düşünsel arka plana dayanır ve neden hâlâ bu kadar etkili bir şekilde yankılanır? Bu yazıda, bilimsel verilerden ve dilbilimsel analizlerden yararlanarak bu deyimin anlamını herkesin anlayabileceği şekilde birlikte inceleyeceğiz. — “Kamus Namustur” Ne Demek? Temel Tanım ve Köken “Kamus”…

Kamerunlu Futbolcu Foe Neden Öldü? Geleceğin Spor Dünyasına Dair Derin Bir Sorgu Bazı olaylar vardır ki sadece bir anı değil, bir çağın kırılma noktasını temsil eder. Marc-Vivien Foe’nin 2003 yılında futbol sahasında, milyonların gözü önünde yere yığılması ve bir daha kalkamaması… Bu sadece bir ölüm değil, sporun geleceğiyle ilgili bir uyarıydı. Bugün “Kamerunlu futbolcu Foe neden öldü?” sorusunu yalnızca tıbbi bir açıklamayla değil, geleceğin spor anlayışını yeniden şekillendirebilecek bir vizyonla tartışmak istiyorum. — Foe’nin Ölümü: Bir Kalp Durması, Bir Sistem Uyarısı Kamerunlu futbolcu Marc-Vivien Foe, 26 Haziran 2003’te Fransa ile oynanan Konfederasyon Kupası yarı finalinde sahada kalp krizi geçirerek hayatını…